the swine - herd Eumæus

cūra, ae, f. [caveo; cf. curo init. ], care, solicitude, carefulness, thought, concern.

Trouble (physical or mental), bestowed on something; solicitude, care, attention, pains (syn.: diligentia, opera, studium, labor, etc.; opp. neglegentia, etc.; v. the foll.; very freq. in every per. and species of composition).

Lit.

In gen.

Ab. sol.: curantes magnā cum curā, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107:

magnā cum curā ego illum curari volo,

Plaut. Men. 5, 4, 7; cf. id. ib. 5, 4, 9:

in aliquā re curam ponere (just before: magnum studi um multamque operam, etc.),

Cic. Off. 1, 6, 19:

haec tam acrem curam diligentiamque desiderant,

id. de Or. 3, 48, 184;

so with diligentia,

Quint. 10, 1, 86:

si utrumque cum curā et studio fecerimus,

id. 10, 7, 29:

aliquid cum curā exsequi,

Liv. 39, 41, 6:

plus laboris et curae,

Quint. 8, prooem. § 13;

so with labor,

id. 2, 2, 10 al.:

cura et industria,

Suet. Gram. 21:

ut in rem publicam omni cogitatione curāque incumberes,

Cic. Fam. 10, 1, 2;

so with cogitatio,

id. ib. 10, 3, 3; id. de Or. 2, 44, 186; and in plur., id. Off. 2, 1, 2;

opp. neglegentia,

Quint. 11, 3, 137; 11, 3, 19:

non naturam defecisse sed curam,

id. 1, 1, 2;

so opp. natura,

id. 1, 2, 4; 2, 8, 5:

omni curā vestigare,

Curt. 4, 6, 5:

omni curā in aliquid incumbere,

Cic. Fam. 12, 24, 2:

omnem curam in siderum cognitione ponere,

id. Div. 1, 42, 93:

cura et meditatio accessit,

Tac. Or. 16; cf. id. Agr. 10 et saep.:

eo majore curā illam (rem publicam) administrari,

Sall. J. 85, 2:

curam praestare,

Suet. Tib. 18:

in re unā consumere curam (for which, in foll. verse, laborare),

Hor. S. 2, 4, 48 et saep.: esse cura alicui, to be an object of one's care:

cura pii diis sunt et qui coluere coluntur,

Ov. M. 8, 724.—

With gen., care, attention, management, administration, charge, a guardianship, concern for a person or thing, etc.:

difficilis rerum alienarum,

Cic. Off. 1, 9, 30; cf.:

rerum domesticarum,

Quint. 3, 3, 9:

maxima belli,

Cic. Att. 6, 5, 3:

agrorum,

Quint. 12, 1, 6:

corporis,

id. 1, 11, 15:

capillorum,

Suet. Dom. 18:

funeris sui,

id. Tib. 51 et saep.:

deorum,

Liv. 6, 41, 9:

civium,

id. 6, 15, 11:

nepotum,

Quint. 4, prooem. §

2: magni Caesaris,

Hor. C. 1, 12, 50; Ov. Tr. 5, 7, 37; Sen. Ep. 14, 2 et saep.—

With de and abl.:

omnis cura de re publicā,

Cic. Brut. 3, 10:

quocum mihi conjuncta cura de publicā re et privatā fuit,

id. Lael. 4, 15:

si qua de Pompejo nostro tuendo... cura te attigit,

id. Att. 9, 11, 2, A:

gratissima est mihi tua cura de illo mandato,

id. ib. 5, 4, 1.—So with de:

curam habere, agere, etc.: de vitā communi omnium curam habere,

Vitr. 1, 2, init.:

Romani tamquam de Samnitibus non de se curam agerent,

Liv. 8, 3, 8.—

With pro:

omnium non tam pro Aetolis cura erat, quam ne, etc.,

Liv. 27, 30, 5:

curam habere pro aliquo,

Veg. 2, 20:

curam pro nobis hospitis, uxor, agas,

Ov. H. 15 (16), 302.—

Curae (alicui) esse, to be an object of care or attention; to have a care for, take care of, attend to, to be anxious about, bestow pains upon, etc.:

Caesar pollicitus est, sibi eam rem curae futuram, etc.,

Caes. B. G. 1, 33:

haec sibi esse curae,

id. ib. 1, 40:

rati sese diis curae esse,

Sall. J. 75, 9:

cui salus mea fuit curae,

Cic. Fam. 1, 9, 22; 15, 2, 8; Quint. 3, 8, 45 et saep.:

ea tantae mihi curae sunt, ut, etc.,

Cic. Fam. 1, 9, 24:

pollicetur sibi magnae curae fore, ut omnia restituerentur,

id. Verr. 2, 4, 33, § 73; cf.:

si tibi curae Quantae conveniat,

Hor. Ep. 1, 3, 30:

ipsis doctoribus hoc esse curae velim, ut, etc.,

Quint. 2, 4, 5:

dumque amor est curae,

Ov. M. 2, 683:

ceterum magis vis morbi ingravescens curae erat, terroresque ac prodigia,

Liv. 4, 21, 5:

ceterum eo tempore minus ea bella... curae patribus erant, quam expectatio, etc.,

id. 35, 23, 1:

in eorum periculis non secus absentes quam praesentes amicos Attico esse curae,

Nep. Att. 12, 5.—With a subject-clause:

nonnulli, quibus non fuit curae caelestem inveterare aquam, etc.,

Col. 12, 12, 3; Quint. 7, 1, 4; 9, 3, 74:

eligere modo curae sit,

id. 10, 1, 31:

mihi erit curae explorare provinciae voluntatem,

Plin. Ep. 7, 10, 2.—With de: de mandatis quod tibi curae fuit, est mihi gratum, Cic. Fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 8:

sic recipiunt, Caesari... de augendā meā dignitate curae fore,

Cic. Att. 11, 6, 3; cf. id. Fam. 10, 1, 1, and II. A. fin. infra:

de ceteris senatui curae fore,

Sall. J. 26, 1.—In the same sense also,

Curae aliquid habere:

cohortatus, ut petitionem suam curae haberent,

Sall. C. 21 fin.; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 10;

Quint. prooem. § 16: habebo itaque curae, ut te meliorem reddam,

Sen. Ben. 1, 8, 2:

ut ille... quid ageret, curae sibi haberet certiorem facere Atticum,

Nep. Att. 20, 4.—

Cura est, with subject-clause, solicitude, care, anxiety to do any thing ( poet. and in post-Aug. prose):

curaque finitimos vincere major erat,

Ov. F. 1, 30:

talis amor teneat, nec sit mihi cura mederi,

Verg. E. 8, 89:

cura comere capillum fuit,

Sen. Q. N. 1, 17, 7.—

In partic., t. t.

In political lang. (esp. of the post-Aug. per.), the management of state affairs, administration, charge, oversight, command, office:

magistratus et imperia, postremo omnis cura rerum publicarum minime mihi hac tempestate cupiunda videntur,

Sall. J. 3, 1; so,

legionis armandae,

Tac. H. 1, 80:

aerarii,

Suet. Aug. 36:

annonae,

id. Tib. 8:

operum publicorum, viarum, aquarum, etc. (preceded by nova officia),

id. Aug. 37 al. —

In the jurists, the management of business for a minor, guardianship, trusteeship (for the more usu. curatio), Dig. 3, 1, 1; 5, 1, 19 et saep.—

In medic., medical attendance, healing (for curatio), cure:

aquae, quae sub cutem est,

Cels. 2, 10; Vell. 2, 123; Sil. 6, 551 Drak. et saep.— Plur.:

curae aegrescentium,

Macr. S. 7, 4, 6.—Hence, poet.:

illa fuit lacrimis ultima cura meis (sc. somnus),

Prop. 1, 3, 46; cf. Cic. Fam. 5, 16, 5.—

In agriculture, care, culture, rearing:

Pelusiacae lentis,

Verg. G. 1, 228:

boum,

id. ib. 1, 3.—

Meton. (abstr. pro concr.).

Like the Gr. meletê, a written work, writing (several times in Tac.;

elsewhere rare): quorum in manus cura nostra venerit,

Tac. A. 4, 11; id. Or. 3; Ov. P. 4, 16, 39. —In plur., Tac. A. 3, 24.—

An attendant, guardian, overseer (very rare):

tertius immundae cura fidelis harae,

i. e. the swine - herd Eumæus, Ov. H. 1, 104: praetorii, Treb. Claud. 14; cf. Ov. Tr. 4, 6, 45; 2, 1.—

Anxiety, solicitude, concern, disquiet, trouble, grief, sorrow; syn.: sollicitudo, metus, etc.; cf. phrontis (very freq. in every per. and species of composition).

In gen.: si quid ego adjuro curamve levasso, quae nunc te coquit, Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1:

animus lassus, curā confectus,

Ter. And. 2, 1, 4:

cottidianā curā angere ani mum,

id. Phorm. 1, 3, 8:

curae metusque,

Cic. Div. 2, 72, 150: cura et sollicitudo. id. Att. 15, 14, 3; Quint. 8, prooem. § 20;

11, 1, 44 et saep.: curas cordis manis,

Lucr. 3, 116:

acres cuppedinis,

id. 5, 46:

gravi saucia curā (Dido),

Verg. A. 4, 1:

atra, Hor C. 3, 1, 40: edaces,

id. ib. 2, 11, 18:

vitiosa,

id. ib. 2, 16, 22:

sine curā esse,

Cic. Att. 12, 6, 4; 15, 12, 2:

quid facerem, curā cruciabar miser,

Plaut. Merc. 2, 1, 23:

cura est, negoti quid sit aut quid nuntiet,

I am anxious, my concern is, id. ib. 1, 2, 10; cf.: amica mea quid agat, Cura est, ut valeat, id. Stich. [p. 501] 5, 2, 4:

mihi maximae curae est, non de meā quidem vitā, sed me patria sollicitat, etc.,

Cic. Fam. 10, 1, 1.—With pro:

quam pro me curam geris,

Verg. A. 12, 48.—With in:

nullā in posterum curā,

Tac. H. 3, 55.— Plur.:

cur eam rem tam studiose curas, quae tibi multas dabit curas,

Auct. Her. 4, 14, 21:

at tibi curarum milia quanta dabit!

Prop. 1, 5, 10.—

In partic., the care, pain, or anxiety of love, love ( poet.):

crescit enim assidue spectando cura puellae,

Prop. 3 (4), 21, 3; cf. Ov. R. Am. 311:

tua sub nostro pectore cura,

Prop. 1, 15, 31:

et juvenum curas et libera vina referre,

Hor. A. P. 85: hinc illaec primum Veneris dulcedinis in cor Stillavit gutta et successit frigida cura, chilling anxiety for one loved, Lucr. 4, 1060.—Hence,

Meton. (abstr. pro concr.), the loved object, the mistress:

tua cura, Lycoris,

Verg. E. 10, 22; Prop. 2 (3), 25, 1; 2 (3), 34, 9; Hor. C. 2, 8, 8; Verg. Cir. 75; cf.:

puer, mea maxima cura,

id. A. 1, 678; 10, 132:

cura deum,

id. ib. 3, 46:

raucae, tua cura, palumbes,

id. E. 1, 57 Forbig. ad loc.

pĕcus, pecŏris, n. [Zend, pacu, cattle; cf. Goth. faihu; Angl.-Sax. feó, cattle; Germ. Vieh; Engl. fee. Fick refers the word to root pag- of pango, etc.], cattle, as a collective, a herd (opp.: pecus, pecudis, a single head of cattle).

Lit.

In gen.:

bubulum pecus,

horned cattle, Varr. R. R. 2, 1, 13; Col. 6, 13, 2:

ovile,

sheep, id. 1 prooem.:

caprile,

id. ib.:

pecus majus et minus... de pecore majore, in quo sunt ad tres species naturā discreti, boves, asini, equi,

Varr. R. R. 2, 1, 12:

equinum,

a stud, Verg. G. 3, 72: setigerum pecus, the bristly herd, i. e. the herd of swine, Ov. M. 14, 288:

flammatum pecus,

the thirsty steeds, Stat. Th. 4, 733:

volatile pecus,

fowls, hens, Col. 8, 4:

ignavum fucos pecus a praesepibus arcent,

i. e. the drones, Verg. G. 4, 168.—So of bees, Col. 9, 8, 6.—Of seals:

omne cum Proteus pecus egit altos Visere montes,

Hor. C. 1, 2, 7; cf.

of fish: aquatile,

Col. 8, 17, 7.—

In partic, of sheep, small cattle, a flock:

pecori et bubus diligenter substernatur. Scabiem pecori et jumentis caveto (shortly after: frondem substernito ovibus bubusque),

Cato, R. R. 5, 7: boni pastoris est pecus tondere non deglubere, Tiber. ap. Suet. Tib. 32:

balatus pecorum,

Verg. G. 3, 554; Plin. 8, 47, 72, § 187.—

Transf.

Of a single animal:

inque pecus magnae subito vertare parentis = pecudem,

the young lion, Ov. Ib. 459; Mos. et Rom. Leg. Coll. 6, 7, 9.—In late and eccl. lat. the distinction [p. 1323] between pecus, f., and pecus, n., nearly disappears, and the latter is found in all senses of the words; cf. Vulg. Lev. 20, 15; id. 2 Par. 14, 15; id. Isa. 66, 3.—

Contemptuously, or as a term of abuse, of persons, cattle:

mutum et turpe pecus,

Hor. S. 1, 3, 100:

o imitatores, servum pecus,

id. Ep. 1, 19, 19:

simul ite, Dindymenae dominae vaga pecora,

Cat. 63, 13:

sed venale pecus Corythae posteritas,

Juv. 8, 62.

pĕcus, ŭdis ( masc.: pecudi marito, Enn. ap. Prisc. p. 659 P. or Trag. v. 336 Vahl.— Nom. sing., Caesar ap. Prisc. p. 719; cf. Charis. p. 72.— Plur. collat. form, neutr., pecuda, Att., Sisenn., and Cic. ap. Non. 159, 11; v. infra), f. [same root with pecu and pecus, ŏris], a single head of cattle, a beast, brute, animal, one of a herd (opp.: pecus, pecŏris, cattle collectively; different from animal, which includes man).

Lit.

In gen.:

Neptuni pecudes terrestres pecudes,

Plaut. Ps. 3, 2, 45:

squammigerum pecudes,

the fishes, Lucr. 2, 343:

genus aequoreum, pecudes pictaeque volucres,

land animals, Verg. G. 3, 243:

genera pecudum ferarum,

Varr. R. R. 2, 1: anates buxeis rostris pecudes, Varr. ap. Non. 460, 9:

quā pecude (sc. sue) nihil genuit natura fecundius,

Cic. N. D. 2, 64, 160:

quantum natura hominis pecudibus reliquisque bestiis antecedat,

domestic animals, id. Off. 1, 30, 105:

ista non modo homines, sed ne pecudes quidem mihi passurae esse videntur,

id. Cat. 2, 9, 20; id. Att. 1, 16, 6.— Plur. neutr. pecuda: vagant, pavore pecuda in tumulis deserunt, Att. ap. Non. 159, 11; Sisenn. ap. Non. 159, 17: cum adhibent in pecuda pastores, Cic. Fragm. ap. Non. 159, 13.—

In partic.

A head of small cattle, one of a flock:

at variae crescunt pecudes armenta feraeque,

Lucr. 5, 228.—

A sheep:

haedi cornigeras norunt matres, agnique petulci balantum pecudes,

Lucr. 2, 369; Ov. F. 4, 903:

pecudem spondere sacello Balantem,

Juv. 13, 232:

pecus et caprae,

Plin. 24, 11, 53, § 90.—

Collectively, = 1. pecus, id genus pecudis, horses, Col. 6, 27, 13.—

Transf., as a term of reproach for an ignorant, stupid, or filthy person, a beast, brute:

istius, pecudis ac putidae carnis consilium,

Cic. Pis. 9, 19:

istius impurissimae atque intemperantissimae pecudis sordes,

id. ib. 29, 72; id. Phil. 8, 3, 9; cf.:

Gaius Caesar pecudem auream eum appellare solitus est,

Tac. A. 13, 1.

pĕcus, ūs, m., i. q. 1. pecus, Lucil. ap. Gell. 20, 8, 4.